ارتينگ ساختمان : حتماً برای شما نیز پیش آمده است که گاهی به هنگام تماس دستتان با یک وسیله الکتریکی احساس برق گرفتگی کرده و بدن خود را به سرعت عقب کشیده باشید! چنانچه بخواهیم دلیل این اتفاق را به صورتی ساده بیان کنیم ، باید قدمی عقبتر رفته و در خصوص شارش الکترون ها در مواد رسانا اندکی صحبت کنیم .

چگونه برخی مواد رسانا ، نیمه رسانا و غیر رسانا می شوند ؟

چنانچه در خصوص ساختار اتم ها اطلاعاتی کافی ندارید ، همین توضیحات کافیست که بدانید اتم های عموم عناصر شیمیایی تمایل دارند تا در لایه آخر خود 8 الکترون داشته و به قاعده «اُکتت» یا همان هشت تایی برسند . در همین رابطه اجسامی که به آن ها رسانا گفته و هادی جریان برق می باشند ، فلزاتی هستند که به منظور رسیدن به این ساختار ، بیش از آنکه در پی جذب اتمی باشند ، به از دست دادن آن ها تمایل دارند . در همین رابطه زمانی که منبعی مانند یک باتری که توانایی القای یک نیروی اولیه به یک مدار را داشته به آن ها متصل می شود ، در حقیقت زمینه ای را برای این جسم فراهم می کند تا تک تک سلول های آن بتوانند الکترون اضافه خود را به اتم همسایه‌شان داده و بنا به قدرت خود جریانی را زیر دستان ما به حرکت درآورند .

حال در نقطه پایانی این مدار که بواسطه انباشته شدن این الکترون ها اختلاف پتانسیل کمی با منبع تغذیه یافته و از الکترون اشباع شده است چه اتفاقی روی می دهد ؟ نخستین جسم رسانا یا نیمه رسانایی که توانایی جذب این الکترون ها را دارد به مقصد عوامل زیر‌اتمی تبدیل شده و سبب می شوند تا الکترون ها از جسم خارج و به جسم ثانویه منتقل می شوند ، عملی که در حقیقت همین برق گرفتگی های جزئی بوده و بنا به میزان قدرت خود به بدن ما شوکی را وارد می کنند .

ناگفته نماند که هرکجا سیمی به پریز برق متصل بوده و وارد یک وسیله برقی شده باشد موجب برق گرفتگی انسان نمی شود ، اما عواملی مانند لخت بودن سیم ، پوسیدگی سطح عایق ، ضربه خوردگی ، وجود رطوبت و … مقدمات آن را فراهم می کنند .

ارتينگ ساختمان

حال فرض کنید به جای یک باتری یا جریان برق شهری ، یک رعد و برق که دارای چند ده برابر نیرو و توان در مقایسه با عوامل مذکور است به یک جسم برخورد کند . طبیعیست که محصولات ساخت دست بشر به سادگی توانایی مقابله با این پدیده را نداشته و در اثر برخورد با آن –چنانچه نتوانند اضافه بار را تحمل یا منتقل کند – متلاشی می شود .

ساختمان های بلتد به عنوان مشتی از این خروار ، علاوه بر اینکه در گستره توضیحات فوق قرار می گیرند ، به دلیل ارتفاع زیاد و داشتن نقاط فلزی و تیز فراوان به طعمه خوبی برای صاعقه های سهمگین تبدیل شده اند .

با توجه به توضیحات فوق ، عدم انتقال الکترون های وارد شده به آن ها از طریق صاعقه موجب آتش سوزی یا ورود آسیب های شدید به این عامل می شود ، حال اینکه همانند سیم اتصال به زمین یک وسیله برقی به محصولی نیاز داریم تا برق اضافی را از این سامانه دور کرده و به سلامت آن آسیب نزند .

اهداف برپایی ارتینگ

ارتينگ ساختمان به عنوان سازوکاری که وظیفه انتقال اختلاف پتانسیل ایجاد شده توسط رعد و برق به فضای زیرین یک بنا را دارد، با برپایی یک مسیر رسانای کم مقاومت سبب می‌شود تا
• جان انسان‌ها به خطر نیافتاده و به طعمه‌ای برای این پدیده خطرناک طبیعی تبدیل نشوند،
• سخت افزارهای الکترونیکی و الکتریکی در پی تأثیرپذیری از صاعقه آسیب نبینند،
• بواسطه از بین بردن هراس برخورد صاعقه با این مکان یکی از شزوط محیط کاری ایده‌آل فراهم شود،
• ولتاژ اضافی حذف و راه ولتاژ تماسی، ناخواسته و صاعقه مسدود شود و
• در نهایت از قابلیت کار الکتریکی سامانه اطمینان حاصل شود .

انواع روش‌های ارتینگ

تا بدین جا دانستیم که صاعقه به عنوان عاملی خطرناک باعث آسیب دیدگی، تخریب، آتش سوزی و مرگ انسان و ساختمان‌ها می‌شود. با توجه به این مطلب بدیهیست که به کارگیری این سامانه در اماکن یا شهرهایی که استفاده از ارتینگ الزامیست تا چه میزان به حفظ سلامت و ایمنی آنان کمک می‌کند، اما فراموش نکنید که همه این اراضی دارای خاکی یکسان نبوده، ارتفاع این شهرها از سطح دریا یکسان نیست، تعبیه و استفاده از این سامانه در همه‌جا ضروری نبوده و نهایتاً شاید کارفرما تمایلی به صرف هزینه های زیاد نداشته باشد، از این روی روش‌های مختلفی برای برپایی سیستم گراندینگ یا ارتينگ ساختمان وجود دارد که به آن‌ها خواهیم پرداخت :

چاه ارت

چاه ارتينگ ساختمان در حقیقت عمقی از خاک زمین زیر ساختمان است که ابعاد آن را شرایط جغرافیایی محیط مشخص می کند . گفتیم که لازم است تا سیمی ارتی که می توانست حتی به لوله کشی های آب یک ساختمان نیز وصل شود ، در صورتی که به خاک خیس زیر یک بنا برسد می تواند الکترون های آن را از مدار خارج کند .

حال در برخی سازه ها با نیم متر کندن به خاکی مرطوب می رسیم ، در صورتی که در شرایطی دیگر ممکن است این عدد به 2 متر هم برسد ، لذا عمق آن متغیر بوده و شرایط ساختمان آن را مشخص می کند . در ادامه گفتنیست که به منظور انتقال هرچه بهتر این جریان نشتی به زمین ، انتهای سیمی که در عمق مناسبی هم قرار دارد به صفحه ، میله یا یک توری مسی متصل شده که در میان آهک و زغال قرار دارد و جریان برق را به منطقه بی خطری می فرستد .

ارتينگ ساختمان به عنوان مجموعه اقداماتی که به این خروجی منتج می شود ، بدین معناست که مجموعه هایی مانند اکسین رعد به عنوان متخصصان حوزه سرج ارستر و طراحی و نصب انواع سیستم های برقگیر ، با انجام اصولی مراحل مذکور ، با نصب گیرنده هایی رسانا (Lightning Arrestor) در بلندترین نقطه یک ساختمان ، عبور الکترون ها از سخت افزارهای تعدیل کننده انرژی آن و انتقال جریان به زیر زمین ، مانع از تخریب ساختمان می شوند.