نصب صاعقه گیر ساختمان : می دانیم که ابرهای باردار ناهمنام بمجرد نزدیکی و برخورد با یکدیگر، به دلیل اختلاف پتانسیل الکتریکی خود موجب شارش بارهای مذکور و انتقال الکترون ها از ابری با پتانسیل بالاتر به ابری با پتانسیل پایینتر میشوند . در همین رابطه گفته میشود که 95% بار این پدیدهها در آسمان و میان خودشان منتقل شده و روی زمین تنها اثر آن را به صورت صوت (رعد) و نور (برق) شنیده و میبینیم، اما 5% باقی چه می شود!؟
چرا بر روی ساختمان ها صاعقهگیر نصب میکنیم ؟
طبق اصول فیزیکی، بارهای الکتریکی در اجسام نوکتیز جمع شده و خود این محصولات نیز ملکولها و یونهای موجود در هوا را به خود جذب می کنند . از سویی دیگر در مکانی که اجرامی نوک تیز به تعدادی بیش از یکی وجود داشته باشد ، صاعقه به مورد بلندتر برخورد می کند، لذا در طبیعت دیده می شود که صاعقه با صخره های نوک تیز و بلند در هوای طوفانی و مرطوب برخورد کرده و موجب متلاشی یا آتش گرفتن آن ها می شود .
با آمدن به زندگی شهری و سازههای ساخت دست بشر ، اینک بخشهای فوقانی سازه های مرتفع جای صخره، درخت یا انسانهایی را گرفته که پیش از این تنها هدف برخورد صاعقه به روی زمین بوده اند و در معرض پذیرش این پدیده پر خطر قرار می گیرند .
طبق آماری که چندی پیش سازمان هواشناسی آمریکا منتشر کرده است ، تنها از سال 2015 تا 2016 میزان آسیب هایی که صاعقه به وجود آورده بود 10% بیش از زمان مشابه دوره قبلی آن بوده است که افزایش تعداد ساخت و سازها، عدم رعایت موازین ایمنی و صد البته تغییرات آب و هوایی به عنوان اصلیترین عوامل آن ذکر شده بودند .
نصب صاعقه گیر ساختمان
در یادداشت های پیشین گفتیم که اشیاء و محصولات فیزیکی به طور کلی یا رسانا بوده و میتوانند انرژی الکتریکی را از خود عبور دهند یا غیر رسانا بوده و چنین ویژگی شاخصی ندارند . در مواردی که جسمی رسانا بوده و جریان برق را از خود عبور دهد خطری جسم را تهدید نمی کند ، اما محصولات نارسانا بواسطه مقاومتی که در برابر سرعت و شدت زیاد رعد و برق از خود نشان می دهند اجازه حرکت سهل و سریع الکترون ها را صادر نکرده و به همین دلیل آسیب می بینند .
حال میفهمیم که چرا مصالح، سقف، کف، دیوار، پنجره و سخت افزارهای غیر رسانایی که در بدنه یک سازه بلند به کار رفتهاند نیازمند محافظت می باشند! عدم هدایت صاعقه به آن ها آسیب زده و باعث تخریب و آتش گرفتن آن ها می شود .
بنجامین فرانکلین به عنوان یکی از نخستین افرادی که به صورت علمی با این معضل برخورد کرد، تعبیه میله ای بلند – بالاتر از همه قسمت های ساختمان – را راهکاری مناسب دانسته و بدین ترتیب مقدمات انتقال صاعقه را از این قسمت تا فضای زیر ساختمان مهیا کرد .
آیا همه سازهها به صاعقه گیر نیازمند هستند؟
مسلماً پاسخ این سوال منفیست، چرا که بسیاری از ساختمانهایی که ما در آن ها زندگی کرده یا مشغول فعالیتهای روزانه خود هستیم فاقد این سامانه هستند . در همین رابطه دو عامل مهم در وجود یا فقدان صاعقهگیرها وجود دارد :
- ارتفاع یک سازه
- منطقه ساخت یک بنا
طبق قوانین و مقرراتی که سازمان نظام مهندسی ، سازه هایی با ارتفاع بیشتر از 60 متر نیازمند داشتن چنین سامانههای بوده و در هر منطقهای که بنا شوند، وجود صاعقهگیرها درساختار آنها الزامیسست .
این در حالیست که گاهی بنای مورد نظر ما در منطقهای با آب و هوایی صاعقهخیز، مرتفع و با فاصله عمودی زیاد از سطح دریا یا نزدیک به کوه ساخته می شود که این عوامل به نزدیکی سازه های مذکور به ابرها کمک می کند ، فلذا در چنین شرایطی با ارتفاعی کمتر از 60 متر نیز به سرج ارسترهایی متناسب با ساختار خود نیازمندند .
