همبندی چیست : می دانیم که به هنگام برق گرفتگی این انتقال بارهای الکتریکی از یک جسم با اختلاف پتانسیل بالا به بدن انسان است که حادثه ساز شده و تمایل الکترون های مذکور برای شارش به سطحی با مقاومت کمتر است که موجب برقراری این جریان می‌شود .
در همین رابطه راهکار ساده‌ای که برای جلوگیری از این حادثه می توان اندیشید به حداقل رساندن اختلاف پتانسیل جسم اول با بدن انسان و زمینه‌سازی برای انتقال بی خطر الکتریسیته به فضایی کم ریسک بواسطه مقاومتی حداقلی می باشد ، راهکاری که آن را همبندی می خوانیم .
همبندی چیست
با عنایت به توضیحات فوق Equipotential Bonding یا همبندی به معنای ایجاد یک پیوستگی و ارتباط میان همه بخش های فلزی و رسانای یک ساختمان می باشد ، ارتباطی که سبب می شود تا الکتریسیته روی سطح خاصی جمع نشده و بدین ترتیب به ارتينگ ساختمان منتقل شود .
شاید بتوان الزامی کردن همبندی در یک دهه اخیر را یکی از مهم و بهترین ماده های مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان دانست، چرا که بدین واسطه خطراتی چون برق گرفتگی های ناشی از تماس مستقیم، آتش سوزی های معلول نارسایی های سامانه های برقی و آسیب دیدگی تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی به حداقل رسیده و از سویی دیگر علاوه بر افزایش سرعت عکس العمل تجهیزات حفاظتی نظیر سرج ارستر یا سرج ارسترهای کلاس B (تایپ 1) ، اضافه باری ناگهانی نظیر مواقع برخورد صاعقه نیز بسیار کاهش می یابد .
انواع همبندی
همبندی اصلی یا Main E.B به اتصال عناصر اصلی و فلزی ساختمان نظیر تیر و ستون های اسکلت های فلزی و آرماتورهای سازه های بتنی به انضمام سایر تجهیزات هادی برق نظیر انواع لوله ها به یکدیگر گفته می شود که بدنه یک سازه را به یک سطح ثبات می رسانند .
این در حالیست که در همبندی تکمیلی یا Supplementary E.B ، همانطور که از نام آن مشخص است تأسیساتی که در بخش های مرطوب و نمدار یک سازه نظیر آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام یا استخر و سونا قرار داشته و احتمال برق گرفتگی در مجاورت آن ها بالاست به همبندی اصلی متصل می شوند .
چنانچه قصد بررسی وسایل یا سیستم هایی که در این سازوکار همبند می شوند را داشته باشیم می توانیم به وان يا زيردوشی های فلزی، لوله‌های آب، فاضلاب، گاز و حرارت مركزی و همچنین هادی‌های حفاظتی مدارهای پريز و روشنایی اشاره کنیم . گفتنیست که در آشپزخانه باید یخچال ،اجاق گاز، سینک ظرفشویی، ماشین های لباسشویی و ظرفشویی، ماکروویو، قفسه های فلزی و … را نیز به این جمع اضافه کرد .
اتصال وسیله ای نظیر اجاق گاز به لوله آن با کمک یک سیم در حقیقت ارتباط دادن آن با همبندی ساختمان می باشد .
نحوه اجرای همبندی
با عنایت به اینکه تیر و ستون های فلزی به خودی خود قادر به انتقال الکتریسیته هستند، توجه به قسمت های تلاقی آن ها و اینکه چگونه به یکدیگر وصل می شوند از اهمیت زیادی برخوردار است . در همین رابطه معمولاً از یک رشته سیم یا تسمه های مسی و همچنین یک میلگرد برای ایجاد ارتباط میان قطعات فلزی سقف، کف و ستون ها استفاده می شود .
در ادامه گفتنیست که به دلیل اهمیت بالای رسانایی کم مقاومت و عدم تمایل به ایجاد دودستگی، لازم است تا محل اتصال این عوامل رسانا نیز از جنس خودشان باشد که به این منظور از جوش مسی یا کدولد یا بست‌هایی مخصوص به نام کلمپ برای اتصال به آرماتور استفاده می شود .
چنانچه قصد بررسی نحوه اجرای ” همبندی چیست ” را از منظر نوع اسکلت هر ساختمان داشته باشیم، باید بگوییم که در اسکلت های فلزی به همبندی طبقات مختلف نیازی نبوده و تنها همبندی کف طبقه زیرین یا رویه فونداسیون کافی می باشد. اگرچه در ساختمان های بتنی نیز جریان به همین منوال بوده و شبکه ای همبندی مشابه توضیحات فوق اجرا می شود، اما می توان گفت که در تمامی طبقات و ستون های اسکلت سازه‌ای مجهز به سیستم حفاظت صاعقه وجود این شبکه الزامیست .
به عنوان سخن پایانی جای دارد که به این نکته توجه کنیم که انجام این کار و رسیدگی به آن بر عهده متخصصین برق بوده و عملاً برقکار یک پروژه باید این سازوکار را از نظر فنی برپا و تائید نماید اما از آنجایی که این سازه در صورت رعایت این نکات پایان کار می گیرد، گروه مهندسی نیز نظارتی ویژه ای روی اعمال آن خواهد داشت .
