تعریف سیستم ارتینگ یا اتصال به زمین
سیستم اتصال به زمین (grounding) یا به اصطلاح عامیانه، ارتینگ به زمین کردن یک نقطه از مدار الکتریکی یا بدنه تجهیزات الکتریکی و غیر الکتریکی می گویند. این اتصال به بدنه توسط یک سیم انجام می شود که به آن هادی حفاظتی یا PE گفته می شود.
سیستم ارتینگ برای موارد زیر کاربرد دارد:
- تجهیزاتی که با برق کار می کنند و بدنه فلزی دارند
- تجهیزاتی که با برق کار نمی کنند اما بدنه هادی و فلزی دارند
- حتی در بعضی موارد و کاربردهای خاص با برق کار نمی کنند و بدنه فلزی هم ندارند و عایق هستند.
به طور کلی، ارتباط یا اتصال بدنه تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی و همچنین نقطه صفر سیستم الکتریکی تجهیزات خاص(ژنراتور، ترانسفورماتور) به سیستم هایی که در زیر خاک مدفون هستند، ارتینگ یا زمین کردن می کویند.
اهداف اتصال به زمین یا ارتینگ:
- حفاظت و ايمني جان افراد
- حفاظت و ايمني وسايل و تجهيزات الكتريكي و الكترونيكي
- فراهم آوردن شرايط ايدهآل بهرهبرداري
- جلوگيري از ايجاد ولتاژهاي ناخواسته
- بهبود قابليت اطمينان سيستم
- کنترل نویز
انواع سیستم زمین:
سیستم زمین حفاظتی یا protective Earth:
هدف، ايجاد ايمني در مقابل جريان با قطع سريع مدار معيوب، با توجه به انتقال جريان بدنه هاي فلزي تجهيزات به هادي زمین (زمين خنثي) مي باشد. زمين كردن حفاظتي عبارتست از زمين كردن كليه قطعات فلزي تاسيسات الكتريكي كه در ارتباط مستقيم با مدار الكتريكي قرار دارند. اين نوع زمين كردن بيشتر جهت حفاظت اشخاص در برابر ولتاژ تماس زياد بكار برده مي شود. این نوع سیستم زمین در ایجاد ایمنی برای افرادی که بنا به وظیفه شغلی در تماس با تجهیزات سیستم های الکتریکی و نیز برای افراد جامعه که مصرف کننده نهایی انرژی برق می باشند، استفاده می شود. هدف دیگر از این نوع سیستم زمین، محدود کردن خطر آتش سوزی از راه قطع سریع مدار معیوب به کمک وصل بدنه های فلزی به هادی خنثی یا زمین است.
سیستم زمین الکتریکی یا electrical grounding :
ارتینگ الكتريكي يعني زمين كردن نقطه اي از دستگاه هاي الكتريكي و ادوات برقي كه جزئي از مدار الكتريكي مي باشند . مثل زمين كردن مركز ستاره سيم پيچي ترانسفورماتور و يا ژنراتور (MP)و يا زمين كردن سيم وسط يا سيم مشترك دو ژنراتور جريان دائم سري شده. زمين كردن الكتريكي دستگاه ها بخاطر كار صحيح دستگاه ها و جلوگيري از ازدياد فشار الكتريكي فازهاي سالم نسبت به زمين در موقع تماس يكي از فازها با زمين مي باشد .
زمين كردن الكتريكي سه نوع است:
ارتینگ مستقیم:
مثل وصل كردن مستقيم نقطه صفر ترانسفورماتور يا نقطه اي از سيم رابط بين دو ژنراتور جريان دايم به زمين .
ارتینگ غیر مستقیم:
مانند اتصال نقطه صفر ژنراتور توسط يك مقاومت بزرگ به زمين يا اتصال نقطه صفر ستاره ترانسفورماتور توسط سلف بزرگ به زمين (سلف پتر زن يا پيچك محدود كننده جريان زمين)
ارتینگ بار:
در اين نوع زمين كردن نقطه صفر يا اصولاً هر نقطه از شبكه الكتريكي كه داراي پتانسيل نسبت به زمين است توسط يك فيوز فشارقوي (الكترود جرقه گير) به زمين وصل مي شود . تا موقعي كه مدار فيوز باز است يعني در حالت كار عادي شبكه ، ارتباط شبكه با زمين باز است ولي در موقعي كه ولتاژ زيادي شبكه را تهديد مي كند ، مدار فيوز به كمك جرقه بسته مي شود و شبكه مستقيماً با زمين ارتباط برقرار مي كند. برقگيرهاي فشارقوي انواع اين فيوزها مي باشند و بدين جهت زمين كردن بار در حقيقت نوعي از زمين كردن الكتريكي در حالت كار عادي شبكه محسوب نمي شود
نکته مهم:
از زمين الكتريكي اغلب در موقعي كه دستگاه ها و شبكه برق رساني بدون عيب نيز مي باشد جريان عبور مي كند . در صورتيكه از زمين حفاظتي فقط در موقع ارتباط فازها با زمين جريان عبور مي كند .
