صاعقه گیر الکترونیکی : صاعقه یا رعد و برق به عنوان پدیده ای که از نزدیک شدن ابرهای دارای اختلاف پتانسیل الکتریکی و برخورد پرفشار آن ها به یکدیگر به وجود می آیند ، به دلیل اینکه پیش قراول بارش باران و نزول نعمات آسمانی می باشد ، عموماً نزد مردم به عنوان یک پدیده دوست داشتنی از دل طبیعت شناخته می شود ؛ دریغ از اینکه همین پدیده چنانچه زمین را به عنوان قطب مثبت تخلیه بار خود درنظر گرفته و به نقطه ای روی آن اصابت کند ، می توان خسارات جبران ناپذیری را در محل فرودش جای آورد .
تاریخچه صاعقه گیر الکترونیکی
اگرچه نیاکان ما با کسب تجربه و به مرور زمان راهکارهایی برای مقابله با صاعقه و در امان ماندن از بلایای احتمالی آن یافته بودند ، اما به صورت علمی و امروزی‌تر می توان «میله های ساده فرانکلینی» را نخستین راهکار بشر برای جذب و دفع هدفمند صاعقه‌ها دانست .
میله های فرانکلینی
این روش که در حقیقت نصب میله هایی با زوایای مشخص در اطراف ساختمان بود به دلیل محدودیت هایی که داشت و در مواردی هم عمل نمی کرد ، جای خود را به «قفس فارادی» داد .
این قفس که شاید تصاویر آن را در کتب درسی سال های تحصیل خود دیده باشید ، در حقیقت تصویر فردیست که داخل کره ای فلزی نشسته و در حالی که برقی قدرتمند به این قفس متصل است ، به فرد مورد نظر هیچ آسیبی نمی رسد ! ناگفته نماند که نیکولا تسلا نیز به منظور تست عملکرد سیم پیچ خود دارای آزمایش و نمایه ای مشابه است .
قفس فارادی
در این روش دور ساختمان مورد نظر قفسی مسی یا فولادی کشیده می شد که با وجود برخورد رعد و برق های متعدد هم آسیبی به محتویات آن یعنی بنا و ساکنینش نمی رسید ، روشی که شاید به دلیل عدم کاربرد در سازه های بسیار بلند یا از بین بردن زیبایی های بصری آن ها – با وجود بازدهی بالا – امروزه کاربرد چندانی ندارد . نکته جالب دیگری هم که در خصوص قفس فارادی می توان گفت به امنیت خودروهای سواری در برابر رعد و برق اشاره دارد .
در این رابطه چنانچه سرنشان یک وسیله نقلیه به قسمت های فلزی آن برخورد داشته و آذرخش با اتومبیل برخورد می کرد ، دچار برق گرفتگی یا حتی مرگ و میر می شدند . این در حالیست که این عدم تماس سبب می شود تا حتی در صورت اصابت صاعقه با خودرو ، سرنشینانش آسیب نبیندد . در نهایت اینکه یکی از مزایای دکوراسیون داخلی یا اتاق خودرو ، علاوه بر زیبایی رعایت این نکته می باشد .
صاعقه گیرهای یونیزه کننده هوا
نسل بعدی صاعقه گیر الکترونیکی نمونه های یونیزه کننده هوا بودند که بر اساس استاندارد 17102 – NFC طراحی و ساخته می‌شدند . در این روش که صاعقه به واسطه سیم های مسی بدون روکش به زمین منتقل می شوند ، مقاومت الکترود زمین صاعقه گیر بالای 10 اهم ، صفحه های مسی، مواد کاهنده های مقاومت و اتصالات جوش انفجاری سبب می گردند تا برق آسیب رسان به درون زمین رفته و بدین ترتیب خطر آن از سر سازه کم شود .
صاعقه گیر الکترونیکی
صاعقه گیر الکترونیکی محصولی حفاظتی و پوششی برای پست‌های فشار قویست که وظیفه هدایت موج های ولتاژ ضربه ای را بر عهده داشته و با انتقال آن به زمین زیرین یک بنا، مانع از ورود این عوامل به داخل سازه و آسیب رسانی به بدنه یا محتویات آن – به ویژه ایستگاه‌های انتقال و پخش نیرو – می شود .
با عنایت به این توضیحات صاعقه گیر اکتیو یا الکترونیکی به صاعقه گیرهایی گفته می شود که با داشتن زمان فعال سازی و دریافت انرژی از محیط اطراف خود بر اساس میدان الکتریکی بزرگی که قبل از وقوع صاعقه ایجاد می کنند ، صاعقه را به خود جذب کرده و سپس و تخلیه می‌کند. به قولی دیگر این محصولات قبل از وقوع صاعقه فعال می شود و با ایجاد شعاع پوششی مناسب از یون های مخالف ، آن ها را به سمت خود کشانده و در چاه ارت تخلیه می کنند.
صاعقه گیرهای اکتیو بر خلاف صاعقه گیرهای پسیو، خود به استقبال خطر می‌روند، این در حالیست که صاعقه گیرهای پسیو منتظر برخورد صاعقه بر اساس طراحی هایی که دارند می شوند.
صاعقه گیرهای اکتیو در مقایسه با نمونه های پسیو دارای چه مزایایی می باشند ؟
- طراحی ساده تر
- راحتی در نصب و هزینه پایین
- شعاع پوششی بالا
- سهولت تعمیرات و نگهداری
- هزینه خرید و نصب پایین‌تر از صاعقه گیرهای پسیو در پروژه هایی با مقیاس بزرگ !
با توجه به برتری های نسبی برقگیرهای اکتیو، امروزه این نوع محصولات در صنعت ارتینگ و حفاظت در برابر صاعقه دارای جایگاه ویژه ای در بین مشتریان خود هستند.
کاربردهای صاعقه گیر اکتیو یا الکترونیکی
- ساختمان های مسکونی با ارتفاع کمتر از 60 متر
- ساختمان های مختلف اعم از مجموعه های فرهنگی وآموزشی ، اداری و تجاری ، ورزشی ، درمانی و …
- کارخانه های صنعتی (به ویژه دودکش های آن ها) و پالایشگاه ها
- برج ها و ساختمان های بلند
- موزه ها و آثار باستانی
- فضاهای باز شامل انبارها یا محوطه های تفریحی و رفاهی
